# سخنران استاد پناهیان
تقویت خود چگونه باشد؟
تقویت توحید افعالی
تفکر در حدیث زیر و اینکه المخلوق لا یضر و لا ینفع
جَبرئیلُ علیه السلام ـ لَمّا سألَهُ النّبیُّ صلى الله علیه و آله عنِ التَّوکُّلِ علَى اللّه ِ ـ : العِلمُ بأنّ المَخلوقَ لا یَضُرُّ و لا یَنفَعُ ، و لا یُعطی و لا یَمنَعُ ، و استِعمالُ الیَأسِ مِن الخَلقِ ، فإذا کانَ العَبدُ کذلکَ لَم یَعمَلْ لأحَدٍ سِوَى اللّه ِ ، و لَم یَرْجُ و لَم یَخَفْ سِوَى اللّه ِ ، و لَم یَطمَعْ فی أحَدٍ سِوَى اللّه ِ ، فهذا هُو التَّوکُّلُ .[معانی الأخبار : 261/1 ، انظر تمام الحدیث فی بحار الأنوار : 77/20/4.]
جبرئیل علیه السلام ـ در پاسخ به سؤال پیامبر صلى الله علیه و آله از او درباره توکّل بر خداوند متعال ـ فرمود : دانستن این مطلب که مخلوق نه زیانى مى زند و نه سودى مى رساند، نه مى دهد و نه جلوگیرى مى کند، و چشم امید برکندن از خلق. هرگاه بنده چنین باشد، دیگر براى احدى جز خداوند کار نمى کند و امید و بیمش از کسى جز خداوند نیست و چشم طمع به هیچ کس جز خدا ندارد. این است توکّل.
